Trong thế giới PC gaming không ngừng phát triển, việc nâng cấp các linh kiện như card đồ họa, CPU hay bộ nhớ lưu trữ dường như là một lẽ tất yếu. Luôn có thứ gì đó tốt hơn để theo đuổi. Nhưng còn RAM thì sao? Nhiều người thường nghĩ rằng càng nhiều RAM càng tốt, đặc biệt là với các tựa game ngày càng “ngốn” tài nguyên. Tuy nhiên, liệu bạn có thực sự cần đến 64GB RAM cho tương lai gần của gaming? Bài viết này sẽ phân tích lý do tại sao 64GB RAM có thể là một khoản đầu tư không cần thiết cho mục đích chơi game của bạn.
64GB RAM: Lãng phí cho hầu hết các tựa game hiện đại
Các tựa game ngày nay đang trở nên đồ sộ và đòi hỏi cấu hình cao hơn theo thời gian, đó là lý do game thủ PC luôn cần nâng cấp phần cứng. Điều này khiến nhiều người lầm tưởng rằng yêu cầu về RAM cũng tăng theo cấp số nhân. Về cơ bản, điều đó đúng, nhưng yêu cầu về RAM không tăng nhanh như bạn nghĩ. Năm 2020, việc tự thuyết phục bản thân rằng các tựa game “bom tấn” có thể cần 64GB RAM để chạy ở cài đặt tối đa là điều khá dễ dàng. Năm năm sau, điều này hiếm khi xảy ra.
Game AAA không yêu cầu dung lượng RAM khổng lồ
Ngay cả hiện tại, hầu hết các tựa game AAA với đồ họa đỉnh cao và yêu cầu khắt khe nhất vẫn không cần đến 64GB RAM. Những tựa game chiến thuật thời gian thực khổng lồ với hàng nghìn đơn vị trên màn hình như Total War: Warhammer III chỉ đề nghị 8GB RAM. Phiên bản làm lại của Oblivion cần 32GB RAM. Hay Microsoft Flight Simulator 2024, một trong những game đòi hỏi cấu hình nhất, cũng chỉ đề nghị 32GB RAM. Thực tế, rất hiếm có tựa game mới nào trên Steam yêu cầu 64GB RAM, ngoại trừ một số game mô phỏng cực kỳ chuyên biệt hoặc các phiên bản game đã được mod nặng.
Yêu cầu cấu hình đề nghị của game Microsoft Flight Simulator 2024 trên Steam, hiển thị dung lượng RAM 32GB.
Ngay cả những game như Cyberpunk 2077 với mọi cài đặt được đẩy lên mức tối đa cũng không cần 64GB RAM. Dung lượng này thực sự là quá mức cần thiết và sẽ vẫn như vậy trong một thời gian dài, vì một vài lý do. Lý do chính là đại đa số game thủ PC không có 64GB RAM. Hầu hết chỉ sở hữu 16GB hoặc 32GB. Do đó, các nhà phát triển và nhà phát hành game sẽ thiết kế trò chơi của họ dựa trên chuẩn mực phổ biến nhất. Họ không muốn tạo ra một tựa game mà phần lớn khách hàng của mình không thể chơi được, và do đó sẽ không mua.
Lợi ích “giảm dần” khi vượt quá ngưỡng 32GB
Điều này không có nghĩa là việc có RAM vượt quá yêu cầu là không hữu ích. Nếu một trò chơi đề nghị 16GB RAM, việc có sẵn 32GB RAM có thể mang lại thời gian tải nhanh hơn, trải nghiệm mượt mà hơn và một số lợi ích nhỏ khác. Nhưng tăng gấp đôi lên 64GB RAM sẽ không nhất thiết mang lại hiệu quả lớn hơn. Sẽ có một điểm mà lợi ích thu được quá ít ỏi so với số tiền bỏ ra, và đối với RAM chơi game, ngưỡng đó chính là 64GB khi hầu như không có trò chơi nào thực sự cần đến nó.
Có một số tác vụ bạn có thể cần 64GB RAM để thực hiện, ví dụ như chạy các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) cục bộ, render 3D, ảo hóa, v.v. Nhưng nếu bạn chỉ quan tâm đến việc nâng cấp RAM lên 64GB vì nghĩ rằng mình sẽ cần nó để chơi tất cả các game “hot” nhất trong vài năm tới, thì đó không phải là trường hợp. 32GB RAM sẽ hoạt động tốt và giúp bạn tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể.
Tốc độ và độ trễ RAM quan trọng hơn dung lượng thô
Dung lượng RAM là quan trọng đến một mức độ nhất định. Rõ ràng, nếu yêu cầu tối thiểu của một trò chơi là 16GB RAM, bạn nên nhắm đến 16GB RAM, bất kể các yếu tố khác. Nhưng một khi bạn đã đáp ứng yêu cầu về dung lượng, bạn sẽ nhận được nhiều giá trị hơn từ RAM nhanh hơn, hiệu quả hơn là từ dung lượng thô. Ví dụ, nếu một trò chơi yêu cầu 16GB RAM, bạn sẽ có hiệu suất tốt hơn từ 32GB DDR5 tốc độ cao so với 64GB DDR4.
Tại sao lại như vậy? RAM nhanh hơn có thời gian định giờ (timing) chặt chẽ hơn và do đó độ trễ CAS (column address strobe) thấp hơn, điều này có nghĩa là RAM có thể truy cập dữ liệu trong các cột của nó nhanh hơn. Ở tốc độ khung hình cao, các trò chơi điện tử trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào CPU (CPU-bound), vì vậy độ trễ CAS thấp hơn có thể tăng đáng kể FPS của một trò chơi tốc độ khung hình cao, đặc biệt nếu bạn đang chơi ở độ phân giải thấp vì một lý do nào đó.
Cận cảnh một thanh RAM Crucial DDR5 đang được lắp đặt vào khe cắm trên bo mạch chủ, minh họa quá trình nâng cấp RAM.
Ngay cả bên ngoài lĩnh vực chơi game, RAM nhanh hơn cũng có nghĩa là máy tính của bạn phản hồi nhanh hơn vì cần ít thời gian hơn để truy cập mọi thứ. Thời gian tải cho hầu hết các ứng dụng và chương trình sẽ ngắn hơn. Việc chuyển đổi giữa các tab (Alt-tab) cũng sẽ nhanh hơn. Hãy hình dung nó giống như một chiếc xe thể thao so với một chiếc xe tải lớn: chiếc xe tải có thể chứa được nhiều nhiên liệu hơn, nhưng điều đó không có nghĩa hiệu suất của nó tốt bằng xe thể thao. Một khi bạn có đủ dung lượng cần thiết, tốc độ và hiệu suất sẽ có lợi hơn là có thêm dung lượng vượt quá nhu cầu của bạn.
Tất nhiên, bạn có thể đầu tư hẳn 64GB RAM DDR5 tốc độ cao, nhưng điều đó lại quay trở lại vấn đề bạn không thực sự cần nhiều dung lượng như vậy cho hầu hết mọi game trên thị trường hiện nay. Với tình hình ngành công nghiệp game hiện tại, 32GB RAM DDR5 sẽ mang lại giá trị tốt nhất và là quá đủ cho 99% các trò chơi trong tương lai gần. Khi 32GB không còn đủ cho đa số các trò chơi, đó sẽ không phải là một bí mật khiến tất cả chúng ta bất ngờ.
64GB RAM có thể gây bất ổn định khi ép xung
Việc nhiều RAM không đặc biệt hữu ích đã là một chuyện, nhưng nó còn có thể gây hại trong một số trường hợp. Điều này đặc biệt đúng khi nói đến việc ép xung (overclocking) PC của bạn. Với 64GB RAM, các cấu hình EXPO và XMP có thể không ổn định vì một lý do cụ thể: cấu hình bộ nhớ mật độ cao gây áp lực lớn hơn lên bộ điều khiển bộ nhớ tích hợp (integrated memory controller) của CPU. Bộ điều khiển bộ nhớ phải quản lý tất cả RAM đã cài đặt, bất kể có bao nhiêu đang được sử dụng cùng lúc.
Nhiều RAM cũng làm tăng tải điện và tín hiệu trên bộ điều khiển. Kết hợp lại, những vấn đề này có thể làm giảm sự ổn định ở các tần số cao như 3600MHz, ngay cả khi đó là tốc độ mà kit RAM của bạn được đánh giá. Nhờ đó, việc có 64GB RAM tốc độ cao thực sự có thể kém hiệu quả hơn 32GB RAM tốc độ cao, tùy thuộc vào khả năng của bộ điều khiển CPU tích hợp của bạn.
Giao diện cài đặt Extreme Memory Profile (XMP) trong BIOS, cho phép ép xung bộ nhớ RAM trên máy tính.
Sự bất ổn định này có thể dẫn đến đủ loại vấn đề khi chạy cấu hình ép xung: màn hình xanh chết chóc (BSOD), treo máy tính, crash game, và thậm chí là lỗi khởi động. Để khắc phục điều này, bạn có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc giảm tần số xuống dưới mức mà kit RAM của bạn được đánh giá, điều này phần nào làm mất đi mục đích của việc sở hữu phần cứng đó và khả năng ép xung.
Nghe có vẻ điên rồ, nhưng việc nâng cấp lên 64GB RAM, đặc biệt là RAM tốc độ cao, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng không mong muốn đối với sự ổn định lâu dài của dàn máy mà không mang lại nhiều giá trị tăng thêm. Và nó không chỉ là tổng dung lượng RAM, mà còn là cách nó được phân bổ giữa các khe DIMM của bạn. Mỗi thanh RAM làm tăng thêm sự phức tạp cho thiết lập của bạn, thêm nhiều đường dẫn tín hiệu, sự phức tạp trong định tuyến và thậm chí có thể là các vấn đề về tính toàn vẹn tín hiệu.
Tất nhiên, điều này không có nghĩa là không thể ép xung PC của bạn với 64GB RAM, dù là tốc độ cao hay không. Nhưng nguy cơ mất ổn định tổng thể cho dàn máy của bạn sẽ tăng lên rất nhiều khi bạn có nhiều RAM hơn. Xét rằng 64GB RAM thường đã vượt quá giới hạn hệ thống, việc cố gắng ép xung nó có thể dẫn đến nhiều vấn đề hơn bạn mong đợi, bao gồm cả các mối lo ngại về nhiệt độ và điện áp, giới hạn của bo mạch chủ, và nhiều hơn nữa.
Không phải mọi game thủ đều quan tâm đến việc ép xung bộ nhớ PC của mình, nhưng nếu bạn là người như vậy, việc nâng cấp PC lên 64GB RAM mà thực sự không cần thiết có thể gây ra nhiều vấn đề hơn là giải quyết.
Kết luận
Cuối cùng, không có gì ngăn cản bạn nâng cấp RAM trong PC của mình lên những dung lượng “khủng”. Tuy nhiên, nếu mục đích duy nhất của bạn là để chơi game trên PC, thì điều đó không thực sự cần thiết. 32GB RAM tốc độ cao là hoàn hảo cho gaming ở thời điểm hiện tại và có thể sẽ vẫn như vậy trong tương lai gần. Sẽ có rất nhiều linh kiện khác mà bạn cần nâng cấp để “future-proof” dàn PC gaming của mình trong những năm tới, nhưng 64GB RAM chắc chắn không phải là một trong số đó.
Vậy, bạn nghĩ sao về việc nâng cấp RAM cho PC gaming? Liệu 32GB có thực sự là “điểm vàng” hay bạn có quan điểm khác? Hãy để lại bình luận bên dưới nhé!
