Trong những năm gần đây, Passkey đang dần trở thành một tiêu chuẩn mới được kỳ vọng sẽ thay thế hoàn toàn mật khẩu truyền thống. Với khả năng loại bỏ nhu cầu ghi nhớ và nhập liệu mật khẩu, Passkey hứa hẹn mang lại sự tiện lợi và tăng cường bảo mật đáng kể cho người dùng. Tuy nhiên, một trong những câu hỏi lớn đặt ra trong quá trình chuyển đổi này là: Làm thế nào để chia sẻ các tài khoản được bảo vệ bằng Passkey với bạn bè hoặc gia đình, khi mà người dùng không thể ghi nhớ hay nhập chúng một cách thủ công?
Passkey Là Gì Và Tại Sao Nó Quan Trọng?
Mật khẩu truyền thống từ lâu đã bộc lộ nhiều hạn chế về sự tiện lợi và rủi ro bảo mật. Chúng thường dễ bị lộ trong các vụ rò rỉ dữ liệu hoặc bị đánh cắp thông qua các chiêu trò lừa đảo (phishing) tinh vi. Mặc dù có những giải pháp như sử dụng trình quản lý mật khẩu chuyên nghiệp, nhưng rất ít người dùng phổ thông chủ động áp dụng các biện pháp này để bảo vệ cuộc sống số của mình.
Nhận thức được vấn đề này, Liên minh FIDO (FIDO Alliance) đã ra đời với sự tham gia của các “ông lớn” công nghệ như Google, Apple, và Microsoft, cùng nhau định hướng phát triển Passkey như một giải pháp thay thế hoàn chỉnh cho mật khẩu. Ý tưởng đằng sau Passkey vô cùng đơn giản: người dùng không cần phải ghi nhớ hay nhập bất cứ thứ gì. Khi đăng ký một dịch vụ hoặc trang web, hệ thống sẽ tạo ra một “khóa bí mật” (secret key) và lưu trữ trực tiếp trên thiết bị của bạn (điện thoại, máy tính). Khóa bí mật này tương ứng với một “khóa công khai” (public key) được lưu trữ trên máy chủ của trang web. Khi hai khóa này được ghép nối và xác minh, danh tính của bạn sẽ được xác nhận và bạn có thể đăng nhập.
Điểm nổi bật của Passkey là người dùng không hề biết khóa bí mật của mình, thậm chí cả bạn cũng không. Nếu một trang web bị tấn công dữ liệu, chỉ có khóa công khai của họ bị lộ, điều này không ảnh hưởng đến khóa bí mật của bạn. Trừ khi tin tặc có quyền truy cập vật lý vào thiết bị của bạn và vượt qua các biện pháp xác thực sinh trắc học (như dấu vân tay) hoặc mã PIN, việc đánh cắp khóa riêng tư là cực kỳ khó khăn.
Hiện tại, hầu hết các hệ điều hành lớn đều đã tích hợp trình quản lý Passkey riêng. Một số công cụ quản lý mật khẩu cao cấp như 1Password cũng đã hỗ trợ Passkey. Tuy nhiên, khi Passkey trở nên phổ biến và được áp dụng rộng rãi, câu hỏi về cách chia sẻ các khóa này với người thân lại trở thành một vấn đề được quan tâm.
Các Dịch Vụ Quản Lý Passkey Nào Cho Phép Chia Sẻ?
Thực tế, chỉ một số ít dịch vụ quản lý Passkey hiện tại cho phép người dùng chia sẻ Passkey của mình. Nếu khả năng chia sẻ là một yếu tố quan trọng đối với bạn, việc sử dụng một trình quản lý mật khẩu cao cấp thường là lựa chọn tối ưu, mặc dù đôi khi bạn bè và gia đình của bạn cũng cần sử dụng cùng một trình quản lý đó.
Dưới đây là các dịch vụ quản lý Passkey phổ biến hiện đang cung cấp (hoặc có kế hoạch cung cấp) tính năng chia sẻ:
- Apple iCloud Keychain: Cho phép chia sẻ Passkey an toàn giữa các thành viên trong nhóm Gia đình (Family Sharing).
- 1Password: Một trong những trình quản lý mật khẩu hàng đầu, đã tích hợp khả năng quản lý và chia sẻ Passkey trong các nhóm hoặc hầm chung.
Google được cho là đang phát triển tính năng chia sẻ mật khẩu trong trình duyệt Chrome, vì vậy rất có thể Passkey cũng sẽ được hỗ sẻ trong tương lai. Tuy nhiên, hiện chưa có thông tin tương tự về việc triển khai Passkey của Windows 11.
Ổ khóa chắc chắn minh họa cho tính bảo mật vượt trội của Passkey
Điều quan trọng cần lưu ý là mật khẩu và Passkey sẽ cùng tồn tại trong một khoảng thời gian đáng kể. Nếu bạn thực sự cần chia sẻ thông tin đăng nhập với ai đó ngay bây giờ, bạn vẫn có thể sử dụng mật khẩu. Việc tạo Passkey cho một trang web không làm cho mật khẩu của bạn trở nên vô dụng, ít nhất là ở thời điểm hiện tại. Hơn nữa, việc chia sẻ Passkey có thể không cần thiết (hoặc không được khuyến khích) ngay cả khi mật khẩu dần bị loại bỏ.
Vì Sao Chia Sẻ Passkey Khó Trở Thành Thực Tiễn Phổ Biến?
Tính đến tháng 10 năm 2023, chỉ có khoảng 75 ứng dụng và trang web thực sự hỗ trợ tiêu chuẩn Passkey. Rất ít trong số này sử dụng Passkey làm tùy chọn đăng nhập mặc định, và chưa có dịch vụ nào bắt buộc người dùng phải bật Passkey. Khi Passkey trở nên phổ biến và được áp dụng rộng rãi hơn, vấn đề chia sẻ tài khoản sẽ cần được giải quyết. Tuy nhiên, việc chia sẻ Passkey có thể không phải là giải pháp được lựa chọn.
Phần lớn các dịch vụ trực tuyến hiện nay đều đang nỗ lực hạn chế việc chia sẻ tài khoản. Nhiều trang web thậm chí đã yêu cầu xác thực hai yếu tố (2FA) qua tin nhắn hoặc email để ngăn chặn hành vi này. Vì vậy, ý tưởng rằng các doanh nghiệp sẽ khuyến khích chia sẻ Passkey là khó tin. Mặc dù đúng là một số tài khoản hoặc dịch vụ cần được chia sẻ với các thành viên trong gia đình, người chăm sóc, hoặc những người khác trong cùng một hộ gia đình, nhưng ngay cả trong những trường hợp này, việc chia sẻ Passkey trực tiếp không phải là hoàn toàn cần thiết.
Các doanh nghiệp có thể yêu cầu bạn tạo một Passkey riêng biệt cho mỗi người dùng. Hoặc, họ có thể yêu cầu mỗi người tạo một tài khoản riêng biệt có thể liên kết với tài khoản chính của bạn. (Tùy chọn thứ hai đã được một số dịch vụ đăng ký ưu tiên, vì nó mang lại cho người dùng cảm giác riêng tư và giúp việc thu thập dữ liệu dễ dàng hơn.)
Hơn nữa, Passkey được thiết kế để tăng cường bảo mật cho người dùng. Nếu Passkey quá dễ dàng để chia sẻ, chúng ta có thể không thấy một sự gia tăng đáng kể nào về bảo mật, vì các chiêu trò lừa đảo và các hình thức tấn công khác vẫn có thể tiếp tục phát huy hiệu quả. Vì vậy, việc chia sẻ Passkey có thể sẽ không phổ biến, không được khuyến khích, hoặc chỉ giới hạn trong một nhóm gia đình mà bạn đã tạo trong trình quản lý Passkey của mình. Sẽ mất vài năm để mọi thứ ổn định và định hình.
Tóm lại, Passkey là một bước tiến vượt bậc trong việc nâng cao bảo mật và sự tiện lợi khi đăng nhập, hứa hẹn thay thế kỷ nguyên mật khẩu. Tuy nhiên, việc chia sẻ Passkey mang trong mình những thách thức riêng biệt do bản chất bảo mật của chúng và chính sách của các nhà cung cấp dịch vụ. Dù các giải pháp quản lý Passkey đang phát triển tính năng chia sẻ giới hạn, nhưng có vẻ như việc chia sẻ Passkey sẽ không trở thành một thông lệ phổ biến như mật khẩu truyền thống. Tương lai của Passkey sẽ tiếp tục định hình, tập trung vào việc cân bằng giữa sự tiện lợi, bảo mật và nhu cầu thực tế của người dùng. Bạn nghĩ sao về việc chia sẻ Passkey trong tương lai? Hãy để lại bình luận bên dưới nhé!
